ΜΑΡΜΆΡΙΝΟ Ειδώλιο καθιστής μορφής O "ΕΓΕΙΡΩΝ ΠΡΟΠΟΣΙΝ"-19Χ6Χ9 εκ. SM070SM50

Χειροποίητο σκαλιστό μαρμάρινο Ειδώλιο καθιστής μορφής, αντίγραφο μουσείου κυκλαδικής τέχνης
Πρωτοκυκλαδική ΙΙ - Φάση Σύρου
2800 π.Χ. - 2300 π.Χ.

Ο 'εγείρων πρόποσιν', αποτελεί σπάνιο τύπο ειδωλίου.

Η μορφή κάθεται σε σκαμνί λαξευμένο από το ίδιο κομμάτι μαρμάρου και κρατά στο δεξί χέρι κύπελλο, σαν να ετοιμάζεται για πρόποση ή σπονδή.

Ο Κυκλαδικός πολιτισμός άνθισε στα νησιά του κεντρικού Αιγαίου κατά την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (3η χιλιετία π.Χ.).

Η πιο χαρακτηριστική δημιουργία του πολιτισμού αυτού είναι η μαρμαρογλυπτική και δεν είναι παράξενο που οι αφαιρετικές φόρμες των ειδωλίων επηρέασαν καλλιτέχνες του 20ού και του 21ου αιώνα, όπως οι Brancusi, Modigliani, Giacometti, Hepworth, Moore και Ai Weiwei.

Εκτός από τα πολυάριθμα όρθια γυναικεία ειδώλια, η κυκλαδική τέχνη δημιούργησε και μια σειρά περίτεχνων συνθέσεων "ειδικής μορφής".

Σε αυτές συγκαταλέγονται κυρίως όρθιες και καθιστές ανδρικές μορφές που εμπλέκονται σε κάποια δραστηριότητα (όπως π.χ. μουσικοί, αυλητές ή "τριγωνιστές"), καθιστές γυναικείες μορφές και συμπλέγματα δύο ή τριών μορφών.

Τα περισσότερα από τα έργα αυτά χρονολογούνται σε ένα πρώιμο στάδιο της Πρωτοκυκλαδικής ΙΙ περιόδου.

Ο "εγείρων πρόποσιν" του ΜΚΤ αποτελεί έναν σπάνιο τύπο καθιστής μορφής και το μόνο μέχρι στιγμής ακέραιο δείγμα του.

Μολονότι το φύλο δεν δηλώνεται σαφώς, θεωρείται ότι ανήκει σε ανδρική μορφή επειδή απεικονίζεται εν δράσει.

Η μορφή κάθεται σε σκαμνί λαξευμένο από το ίδιο κομμάτι μαρμάρου και κρατά στο δεξί χέρι κύπελλο, σαν να ετοιμάζεται για πρόποση ή σπονδή.

Συγκεκριμένα μορφολογικά στοιχεία, όπως η πλαστικότητα στην απόδοση των όγκων και τα χωριστά σκέλη εντάσσουν το ειδώλιο στα πρώιμα έργα της "παραλλαγής Σπεδού".

Έργα σαν αυτό ξεφεύγουν από τη στατικότητα των "κανονικών" γυναικείων ειδωλίων και κατορθώνουν να αποδώσουν με επιτυχία την κίνηση, κατακτώντας έτσι την έννοια του τρισδιάστατου χώρου αλλά και του χρόνου.

Η χρήση των περισσότερων ειδωλίων "ειδικής μορφής" παραμένει αινιγματική, το γεγονός όμως ότι ανήκουν σε επαναλαμβανόμενους τύπους υποδηλώνει ότι είχαν συγκεκριμένη λειτουργία, πιθανώς ως αναθήματα ή τελετουργικά αντικείμενα.